LEGO Serious Play als PAO-methode

Hoe spelen met LEGO blokjes de wereld kan veranderen

Door Madelon Eelderink

Eigenlijk had ik nooit echt wat met LEGO. Als kind speelde ik er niet zoveel mee. Tegenwoordig zo af en toe wel met mijn neefje, maar dan geniet ik vooral van de manier waarop hij driftig met tong uit de mond in een mum van tijd een prachtig schip of toren bouwt.

Workshop LEGO SERIOUS PLAY

Totdat ik eerder deze week de workshop LEGO SERIOUS PLAY van de Universiteit Utrecht volgde. Op de site stond: “LEGO SERIOUS PLAY stelt mensen en teams in staat om spelenderwijs inzicht te krijgen in complexe vraagstukken en perspectieven te verbinden”. Laat dat nou net een belangrijk onderdeel zijn van Participatief Actieonderzoek! Ik vermoedde al dat LEGO een goede PAO-methode zou zijn, maar dat het zóveel teweeg kan brengen had ik niet gedacht!

Aan de hand van verschillende opdrachten ontdekten we per ‘tafel’ hoe we LEGO in kunnen zetten en wat de meerwaarde ervan is. Elke groep ontdekte weer andere voordelen en manieren om deelnemers perspectieven te laten verbinden!

Een van mijn LEGO werken tijdens de workshop. Opdracht: beeld “een fantastische dag” uit. Ik dacht dat ik maar wat bouwde, maar in de laatste paar seconden van de bouwtijd viel het ineens op zijn plek: “dit is de dag waarop mens, dier en natuur samen aan de hand van LEGO SERIOUS PLAY ontdekken hoe ze samen in harmonie op deze wereld kunnen samenleven!”

Hoe je het in kunt zetten

Ik was de enige PAOer die meedeed en moest daardoor steeds een vertaalslag maken, maar kwam erachter dat je in meerdere PAO-stadia LEGO kan inzetten. Eén vorm die je bijvoorbeeld kunt gebruiken is, dat je mensen eerst zelf hun perspectief op een bepaald vraagstuk of onderwerp laat uitbeelden met de LEGOblokjes. Dat doe je aan de hand van een concrete vraag, bijvoorbeeld: “beeld met LEGO uit wat jij belangrijk vindt…” of “… hoe jij aankijkt tegen…”. De individuele bouwwerken bespreken zij vervolgens samen. Dan krijgen zij de opdracht om deze perspectieven samen te voegen tot één geheel. Dat is natuurlijk best een puzzel, maar kan tot veel mooie nieuwe inzichten, begrip en nieuwe acties leiden!

Voordelen en meerwaarde van LEGO

Op deze manier werken heeft een fiks aantal voordelen. Ten eerste, ideeën blijven niet meer vaag in de koppies hangen maar het wordt tastbaar! Daardoor kunnen deelnemers ook veel beter onthouden wat er tijdens de sessie is ontstaan. Daarnaast was een belangrijke eye opener voor mij, dat als je al LEGO-stukjes hebt om mee te werken in plaats van een blanco vel papier, er veel makkelijker iets kan ontstaan! Vervolgens zorgt de beperkingen in stukjes (je hebt nou eenmaal geen enorme berg LEGO waar je alles uit kan putten) ervoor dat je creatief wordt, je gaat meer werken aan de hand van metaforen en krijgt dus rijkere taal. De abstractie geeft juist vrijheid! Mooi natuurlijk ook dat je in de diepte kunt werken, in plaats van 2 dimensionaal. En bovendien: er zit beweging in de sessie en het is leuk om te doen! Daardoor zijn deelnemers meer betrokken en het werkt activerend. Als je met verschillende kleuren per deelnemer werkt, kun je zien of iedereen aandeel heeft gehad in het eindresultaat. En tenslotte, en deze vond ik ook echt briljant: het is niet verhullend! Deelnemers kunnen niet ‘meepraten’ met elkaar of iets anders zeggen nadat iemand iets heeft gezegd, omdat hun LEGO werkje daar dan niet meer bij past. En die openheid gaat mensen verder brengen!

Dit is slechts een greep uit de vele voordelen. Dus of je nou PAOer bent of niet, LEGO kan een hoop losmaken! Probeer eens een persoonlijk vraagstuk of familie-vraagstuk met je gezin aan te pakken met LEGO. Ik ben benieuwd wat eruit komt!

Ook leren impact maken met creatieve methoden zoals deze?

Ik neem deze mooie LEGO-lessen in ieder geval mee in de volgende training Participatief Actieonderzoek, die 20 juni start. Wil jij meer leren over LEGO als creatieve methode, en nog veel meer (creatieve) methoden leren kennen om een beweging op gang te brengen die de wereld een betere maakt? Doe dan ook mee en schrijf je in voor het PAR Practitioners Programma van SevenSenses!