Een Participatief Actieonderzoek om de systeemwereld en de leefwereld te verbinden, zodat bewoners, verbinders en professionals samen een gezondere wijk kunnen creëren.
Bewoners (met ervaringsdeskundigheid) en organisaties (met evidence based oplossingen) faciliteren om samen plannen te co-creëren -of bestaande plannen elkaar te laten versterken- en uitvoeren gericht op preventieve gezondheid.
Uit het PAO kwam naar voren dat Gezond Opgroeien, Gezonde Leefomgeving en Gezond Samenwerken de belangrijkste thema’s zijn. Tijdens het proces zagen we dat veel van de thema’s overlap hebben. Op elk van deze thema’s zijn focusgroepen georganiseerd, waarin deelnemers samen reflecteerden op de resultaten, brainstormden over mogelijkheden en passende actieplannen co-creëerden op de geprioriteerde ideeën en initiatieven die momenteel door hen worden uitgevoerd.
Naast een initiatief rondom het ontwikkelen van een ‘healthy on a budget’ kookboek met de wijk en beweeginitiatieven ontstond er een initiatief om een “deelcommunity” met elkaar te maken in Moerwijk. Hierbij ligt de focus op het ontwikkelen van een community met elkaar, waarin eten, spullen, ideeën en activiteiten gedeeld worden. Daarbij is een stap gezet om alle bewonersinitiatieven in de wijk bij elkaar te brengen om het onderlinge delen te versterken en makkelijk te kunnen verwijzen naar elkaars activiteiten.
Het thema Gezonde Leefomgeving blijkt in alle gesprekken zeer belangrijk. Er is een groot verlangen om met elkaar te werken naar een situatie waarbij kinderen weer veilig buiten kunnen spelen. Behoefte is om meer bewustwording te creëren met betrekking tot hoe er omgegaan wordt met de buitenruimte en hoe rondom het voedselproces een duurzaam ecosysteem ontwikkeld kan worden. Ten aanzien van Gezond Samenwerken is zowel tussen bewoners organisaties als tussen professionele organisaties een beweging op gang aan het komen waarbij rondom vertrouwen, eigenaarschap, kaders, vindbaarheid en duurzaamheid gezocht wordt hoe dit samen vormgegeven kan worden en vertrouwen hierbij hersteld kan worden.
In het Schipperskwartier blijkt het buurthuis een enorm belangrijke schakel te zijn (mogelijk doordat er verder weinig faciliteiten zijn) voor allerlei activiteiten, binnen en buiten de preventieve gezondheid. Omdat het buurthuis nu volgens betrokkenen onvoldoende functioneert zijn initiatieven ontstaan die zich met name op het ‘heel maken’ van het buurthuis richten. Vanuit een goed functionerend buurthuis ontstaat meer ruimte voor nieuwe activiteiten rondom preventieve gezondheid.
Verder hebben de bewoners en professionals initiatieven ontworpen waarin zij samenwerken om onder andere een structurele Bingo voor ouderen, een kledingruilbeurs en multi-culturele maaltijden te realiseren.
Doordat ontstane initiatieven op diverse thema’s elkaar versterken en in ongeveer dezelfde periode worden uitgevoerd ontstaat momentum; dit is hard nodig om ook echt impact te kunnen maken gezien het vicieuze karakter van de problematiek in de wijk.
Onderstaande visualisatie laat zien welke initiatieven er in Moerwijk en Laak zijn ontstaan rondom de diverse thema’s.
Naast de concrete actieplannen die vanuit het PAO zijn ontstaan, zagen we ook een toename van het innovatief vermogen van bewoners en professionals samen. Deels omdat bewoners en professionals elkaar leerden vinden en anderzijds doordat ze ontdekten dat zij zelf – met elkaar – kansrijke plannen konden ontwikkelen, ook buiten de focusgroepsessies om en voortbouwend op de in focusgroepen ontstane initiatieven en actieplannen. Ook zien we het zelfvertrouwen van met name bewoners toenemen. Op meerdere plekken brengen bewoners hun initiatieven voor het voetlicht en inspireren daarmee ook weer andere bewoners.
Wel zien we dat deze beweging nog broos van aard is. Vooroordelen en aannames van betrokkenen belemmeren soms de samenwerking. De motivatie neemt al snel af bij kleine misverstanden. Dit neemt overigens weer toe als betrokkenen hun ongenoegen kunnen uiten en zich gehoord voelen, en in dit (individuele) gesprek zelf nieuwe kansen ontdekken.
Marieke Kessel van Lijn1 schreef een artikel voor Gezond en Gelukkig Den Haag over ons PAO en hoe deelnemers dit proces hebben ervaren. Binnenkort verschijnt ook het eindrapport met meer gedetailleerde informatie over de uitkomsten, bevindingen en conclusies uit dit PAO (links in het menu).
