Door Sandra Niezink

Sandra Niezink deed mee aan het PAR Practitioners Programma en is sindsdien actief Participatief Actieonderzoeker bij SevenSenses. In haar werk weet zij als geen ander de methodiek van Appreciative Inquiry te combineren met Participatief Actieonderzoek. In dit blog beschrijft ze de principes van AI en wat het met haar persoonlijk heeft gedaan.

Ik houd van verandering! “Het enige wat je zeker weet is dat alles verandert”, zeg ik vaak. 2020 is wat dat betreft een uitdaging van formaat. Als ZZP’er bestaat mijn werk vooral uit trainen en coachen van groepen mensen.

Appreciative Inquiry is een bijzonder mooie tool om positieve verandering in gang te zetten. Ik ben fan, gewoon omdat ik in mijn werk en leven zie dat AI doet wat het belooft. Deze benadering helpt individuen, groepen en organisaties om op een energieke en leuke manier effectief te worden.  Co-creatie, creativiteit, innovatie, dynamiek, resultaat…gratis bij inbegrepen.

Afgelopen periode kon ik dat persoonlijk allemaal wel gebruiken. Er ontstond in Corona tijd een soort niemandsland en ook de toekomst werd een beetje mistig. Onzekerheid is hier het treffende woord. Dat doet van alles met een mens en zo ook met mij. Het veroorzaakt fysieke en mentale toestand en weerstand. Letterlijk en figuurlijk! Want, een mens op zoek naar houvast, heeft de neiging om een gefragmenteerde waarneming van de realiteit te ‘maken’. Stress en angst maken de beleving van het leven kleiner, platter en lineair. Je (systeem) wil dan maar 1 ding: “Hoe kom ik zo snel mogelijk van A naar B(eter).

Een hele verstandige (overleef)vraag trouwens, maar de stress en angst die daar onder liggen, zorgen ervoor dat je stappen overslaat, bestaande opties niet goed kan zien, minder creatieve verbanden kan leggen en dat je niet de tijd neemt om bij jezelf en anderen ‘te rade’ te gaan.

Appreciative Inquiry (AI) hackt die toe-stand en daarom ben ik fan!

AI hielp me om:

• mijzelf de goede vragen te blijven stellen
• een helpend (!) perspectief te kiezen
• te zien wat er wél is/kan
• nieuwsgierig te blijven
• elke dag een stap te zetten

DE KRACHT VAN APPRECIATIVE INQUIRY
AI is gebaseerd op universele principes. Principes werken, want principes zijn neutraal. Het oerprincipe is eenheid en daarin is geen oordeel. Alle principes hebben dezelfde eigenschap; ze maken dingen mogelijk. Dit zijn de 5 principes van AI:

• Simultaniteit
  AI is ontworpen om mensen/groepen uit te dagen om anders te kijken en te doen. Daarvoor hebben we een onderzoekende houding nodig en mogen we elkaar vragen stellen. Zodra mensen met die instelling met elkaar in gesprek gaan ontstaat er direct beweging.
• Positiviteit
  AI snapt dat onder iedere frustratie, irritatie, ergernis, boosheid een behoefte ligt. Beide kanten van die medaille zijn OK. AI laat ruimte voor die downside, maar is ook altijd op zoek om onderliggende behoefte in beeld te brengen. AI maakt je bewust van alle mogelijkheden en kansen die voor de hand liggen, maar die je wellicht even niet ziet of waarneemt. AI kijkt vooral naar wat er al WEL is en wat je wél kan, want alles wat je aandacht geeft…dat groeit!
• Verhalen
  AI leert je om naar elkaar te luisteren en stelt geïnteresseerde vragen naar jou als mens, naar jouw perspectief, jouw drijfveren en jouw waarden. Deze waarden liggen misschien niet als een rijtje ‘on top of mind’, maar ze zitten verweven in de verhalen die je vertelt en de manier waarop je de verhalen vertelt. Jouw verhaal wordt door anderen geïnterpreteerd. Het samenspel tussen verhalen en interpretaties geeft ons een beter beeld van het systeem waarin we leven en/of werken.
• Verbeelden
  Voorspellingen worden waar omdat we ons richten op wat we denken dat er gaat gebeuren. Ook hier geldt; alles wat je aandacht geeft groeit. AI daagt je uit om je gewenste situatie in te beelden. Je systeem gaat dan ‘als vanzelf’ manieren vinden om dat te bereiken.
• Perspectief
  “Je ziet de wereld niet zoals die is, maar zoals jij bent”. De wereld om ons heen is niet objectief en vaststaand, maar we creëren die zelf. Dit doen we mbv onze overtuigingen, oordelen en aannames.
  We hebben een mening (individueel en collectief) over wat ‘waar’ en ‘mooi’ is. Hoe we dat doen wordt bepaald door onze ervaringen en emoties uit het verleden.

Aandacht | Interesse | Positiviteit | Flow | Synergie

• Het volume van het analytisch brein (gedachten) wordt naar beneden gedraaid en het creatieve brein (prefrontale cortex) wordt aan het werk wordt gezet. Dit creatieve brein werkt altijd samen met het hart. (Lees: het zorgt voor positieve energie en verbinding)
• Je wordt uit je eigen gefragmenteerde (patroon)denken gehaald en je perspectief wordt verbreed, waardoor je meer oplossingen kan zien voor een probleem, om kan denken, jezelf als schakel kan zien in een samenwerking, etc.
• Deze benadering genereert enorm veel energie. AI zet de interne motor aan…DRIVE
  Dat is merkbaar = voelbaar.

AI brengt altijd in beweging
Het levert altijd iets op
Er ontstaat altijd iets waardevols.
AI voegt waarde toe!
En het komt altijd van binnenuit.

VOOR MIJ leverde AI ook veel beweging en nieuwe dingen op.

• Ik kon door maatregelen geen groepen trainen, maar wél individuen coachen (en ik vond nu de tijd om nieuw geleerde methodes toe te passen).
• Ik kon niet live trainen, Maar wél online. (Dat is minder mijn ding. Dat weten we dan ook weer)
• Ik kon tijdens de intelligente lockdown geen optimale inspiratie uit werk/sociale contacten halen, maar bol.com werkte wél en alle boeken hebben me echt geïnspireerd. (Het leidde zelfs tot een zoomcall met een van mijn favoriete schrijvers/onderzoekers op het gebied van de mind-body connectie, trauma en flow).
• Ik kon niet uit eten of shoppen, maar ik kon dat geld wél opsparen en in een opleiding investeren waarmee ik nieuwe kansen creëer (inmiddels opleiding afgerond, nieuw netwerk, nieuwe samenwerking, nieuwe opdracht)
• Ik kon geen yoga, maar nú …een beetje beter.
• Ik kon niet koken, en NEE…nu kan ik dat nog steeds niet.

Sandra Niezink